گکوی سنگ کش - Keeled Rock Gecko

برای اطلاعات بیشتر به سایت زیر مراجعه کنید

http://iranpet.net/wb/2009/10

به نظر از همان مارمولک های خانگی هستند. متن لینک بالا :

كرمانشاه زيستگاه نادرترين گونه سوسمار جهان به نام “جكو” است كه اين گونه تاكنون در هيچ يك از نقاط جهان ديده نشده است.

به گفته محققان، كرمانشاه به لحاظ وجود كوه‌ها، غارهاي آبي و خشكي عمودي و افقي، جنگل‌ها، مراتع، سرآب‌ها و تالاب‌هاي گوناگون مناطق مناسبي را جهت رشد و پرورش گونه‌هاي مختلف گياهي و جانوري به وجود آورده است.

بيستون، قلاجه، پناهگاه حيات وحش ورمنجه، مناطق شكار و تيراندازي ممنوع تالاب هشيلان، زله زرد، بدر و پريشان و اثر طبيعي ملي غار قوري قلعه از مهمترين مناطق تحت حفاظت محيط زيست استان كرمانشاه است كه بيش از پنج هزار گونه گياهي و ‪ ۲۰۰‬گونه متنوع جانوري را در آنها مي‌توان يافت.

يكي از اين گونه‌هاي جانوري سوسماري كوچك به نام علمي (آساكوس كرمانشاه ان سيز، ‪ ( Asaccus Kermanshah ensis‬معروف به “جكو” (‪ (Gecko‬است.

سوسمار جكو كرمانشاه گونه نادر و آخرين بازمانده نسل نوعي از خزندگان است كه تنها در شمال شرقي كرمانشاه و در “غار” كوچكي واقع در كوههاي “بيستون” ديده شده است.

دانشيار گروه زيست شناسي دانشكده علوم دانشگاه رازي كرمانشاه كه كاشف اين گونه جانوري است مي‌گويد: اولين بار در سال ‪ ۱۳۶۸‬در پي كاوشهاي زيست شناسي در كوه‌هاي زاگرس اين موجود عجيب را به طور تصادفي شناسايي كردم.

دكتر رستگار پوياني روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود:
در سال ‪ ۱۳۷۳‬اين موجود را براي مقايسه با گونه‌هاي مختلف موزه‌هاي معتبر جهان به كشور سوئد بردم كه در هيچ يك از موزه‌ها نمونه‌اي از آن يافت نشد.

وي گفت: بر اساس مقاله‌اي كه در سال ‪ ۱۹۹۶‬ميلادي در سوئد درباره اين گونه جانوري به چاپ رسيد جديد بودن و منحصر به كرمانشاه بودن آن به اثبات رسيد.

وي درباره ويژگيهاي اين خزنده گفت: جكو يك سوسمار “غار زي” است كه تنها در يك ناحيه بسيار محدود در جهان يعني در سقف غار كوچكي در كوهي ما بين “بيستون و سنقر” در كرمانشاه زندگي مي‌كند.

اين سوسمار به علت حساسيت نسبت به نور آفتاب، فقط شب‌ها از غار خارج مي‌شود و به خاطر شبگرد بودن آمار دقيقي از تعداد آن نمي‌توان ارايه داد و تاكنون ‪ ۱۵‬تا ‪ ۲۰‬عدد از اين گونه شناسايي شده است.

وي افزود: اين خزنده تخم گذار است و در سال يك يا دو تخم مي‌گذارد و غذاي اين جانور حشرات است.

وي گفت: طول بدن اين سوسمار حداكثر ‪ ۸‬سانتي متر است و رنگ آن كرم و خاكي است به طوري كه سطح شكمي آن سفيدتر و پشت آن تيره تر است و سطح پشت آن پوشيده از برجستگي‌هاي زگيل مانند است.

عمر اين خزنده حدود ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۵‬سال است، كه در سن ‪ ۳‬تا ‪ ۴‬سالگي به سن بلوغ مي‌رسد و در زمان تولد حدود يك گرم وزن دارد و حداكثر وزن آن پس از بلوغ به ‪ ۸‬تا ‪ ۹‬گرم مي‌رسد، مار و بعضي از پرندگان مهمترين دشمنان او در طبيعت هستند.

مهمترين دشمن اين موجود نيز به طور غير مستقيم انسان است زيرا با روشن كردن آتش در داخل غار و تخريب زيستگاه آن مي‌تواند باعث نابودي اين موجود شود.

وي درباره اقدامات حفاظتي براي حفظ اين گونه جانوري نادر گفت: هيچ اقدامي به طور مستقيم براي حفظ اين گونه نمي‌توان انجام داد زيرا ممكن است ممنوع كردن رفتن به غار در عده‌اي تصور وجود شيي‌اي مادي ايجاد كند و همين مساله به نابودي اين گونه بيانجامد.

دكتر پويايي افزود: گمان بر اين است كه اين خزنده از حدود اوايل دوران سوم زمين شناسي يعني حدود ‪ ۶۰‬ميليون سال پيش تكامل خود را آغاز كرده باشد.

وي گفت: كوچك بودن، كم بودن از نظر تعداد ، زندگي در يك ناحيه بسيار محدود و تعلق داشتن به گونه‌اي بسيار قديمي از خرندگان در ‪ ۶۰‬ميليون سال پيش از علت‌هاي منحصر به فرد بودن اين خزنده است.

وي افزود: هم اكنون يك نمونه از اين سوسمار نادر در موزه تاريخ طبيعي كشور سوئد نگهداري مي‌شود.